Bezoek van het Europese statistische peer review comité

26/11/2021

Belgische statistiekinstellingen onderworpen aan Europese audit

Van 6 tot en met 10 december 2021 vindt in België een Europese audit of peer review plaats bij verschillende instellingen die Europese statistieken produceren. Concreet gaat het om Statbel, de Vlaamse Statistische Autoriteit, het Instituut voor Nationale Rekeningen, de FOD Binnenlandse Zaken en de Algemene Directie Energie van de FOD Economie. Europese statistieken worden geproduceerd volgens internationale normen en principes. Een groep onafhankelijke experten, het peer review comité, houdt die principes tegen het licht. Dat onderzoek leidt tot aanbevelingen, die in het voorjaar van 2022 bekendgemaakt worden.

In de oceaan van informatie, feiten en statistieken hebben openbare statistiekinstellingen als doel om iedereen toegang te geven tot statistieken en gegevens over Europa die zowel kwaliteitsvol,  betrouwbaar, vergelijkbaar als geloofwaardig zijn.

Maar hoe weet u dat wij onze missie ook echt waarmaken en dat onze gegevens van hoge kwaliteit zijn? Wat doen wij om ervoor te zorgen dat u ons en onze statistieken kunt vertrouwen?

Eurostat, de nationale statistiekbureaus en de andere nationale autoriteiten (ONA’s) van alle lidstaten van de Europese Unie en Europese Vrijhandelsassociatie (EVA-landen) vormen een partnerschap dat het Europees statistisch systeem (ESS) wordt genoemd. Samen produceren zij Europese statistieken, die aan een gemeenschappelijk kwaliteitskader voldoen. Een van de instrumenten om de toepassing van het gemeenschappelijk kwaliteitskader en daarmee de kwaliteit van de Europese statistieken te waarborgen, zijn de zogeheten peer reviews van het ESS.

Wilt u meer weten over de peer reviews? Lees dan hieronder verder voor de meest voorkomende vragen.

Wat zijn de peer reviews van het ESS en hoe waarborgen zij de kwaliteit van Europese statistieken?

Kwaliteit is het handelsmerk van Europese statistieken. Om de kwaliteit van hun statistieken te waarborgen, heeft het ESS een gemeenschappelijk kwaliteitskader gecreëerd. De Praktijkcode voor Europese statistieken (de code) vormt de hoeksteen van dit kwaliteitskader.

Doel van de peer reviews is na te gaan in hoeverre de ESS-partners de beginselen en indicatoren van de code in acht nemen. De daaruit voortvloeiende aanbevelingen moeten de statistische instanties ook helpen bij de verdere verbetering en ontwikkeling van hun statistische systemen.

Wat is de Praktijkcode voor Europese statistieken?

Het gemeenschappelijk kwaliteitskader van het ESS is gebaseerd op de Praktijkcode Europese statistieken, een reeks van 16 beginselen die betrekking hebben op het institutionele kader, de statistische processen en de statistische output.

De beginselen worden aangevuld met een reeks van 84 indicatoren van beste praktijken en normen die als leidraad en referentie dienen bij de beoordeling van de uitvoering van de code. Beginsel 1 over professionele onafhankelijkheid bepaalt bijvoorbeeld dat Europese statistieken op onpartijdige en onafhankelijke wijze moeten worden geproduceerd, vrij van enige politieke of andere externe invloed.

Ontdek meer informatie over de 16 beginselen en 84 indicatoren van de code.

Is dit de eerste keer dat er peer reviews plaatsvinden?

Twee eerdere ronden van peer reviews werden uitgevoerd in 2006-2008 en 2013-2015, ook in België. Zij leverden waardevolle kennis op die in deze nieuwe ronde is verwerkt om het proces zelf te verbeteren.

Wie neemt deel aan de peer reviews?

Alle leden van het ESS worden beoordeeld. Het gaat om Eurostat,  de nationale statistische instanties en enkele andere nationale autoriteiten van de lidstaten van de EU en de EVA-landen..

Voor deze ronde is besloten bijzondere aandacht te besteden aan de ‘Other National Authorities’ (ONA's). Zo zullen het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR), de Vlaamse Statistische Autoriteit, de FOD Binnenlandse Zaken en de Algemene Directie Energie van de FOD Economie worden doorgelicht. Naast deze vier ONA’s zal uiteraard ook Statbel, in haar hoedanigheid van ‘Nationaal Statistische Instantie’ (NSI), aan deze peer review onderworpen worden.

De teams van deskundigen voor de peer review van de nationale statistische instanties en ONA’s bestaan uit vier Europese deskundigen op het gebied van statistiek, audit en governance. Een deskundigenteam van de Europese Adviescommissie voor statistische governance (ESGAB) beoordeelt Eurostat.

Hoe worden de peer reviews uitgevoerd?

De peer reviews worden per land uitgevoerd volgens de volgende stappen:

1. Elke nationale en andere statistische instantie van het ESS beoordeelt zichzelf in een zelfbeoordelingsvragenlijst aan de hand van de beginselen van de Praktijkcode voor Europese statistieken en verstrekt uitgebreide documentatie over haar functioneren.

2. Die documenten worden gecontroleerd en geanalyseerd door een team van deskundigen, dat vervolgens een bezoek brengt aan het land waar een grondigere evaluatie wordt uitgevoerd.

3. Het team van deskundigen stelt een eindverslag op met aanbevelingen voor verbeteringen.

4. Dat rapport wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de nationale en andere statistische instanties, die verbeteringsmaatregelen uitwerkt.

Eurostat controleert jaarlijks de uitvoering van de verbeteracties in de EU-lidstaten en de EVA-landen. De ESGAB ziet erop toe dat Eurostat zijn verbeteringsacties uitvoert.

Wat is het doel van de peer reviews?

In de vorige ronden van peer reviews waren de toetsingen vooral gericht op de naleving van de Praktijkcode Europese statistieken.

Deze ronde van peer reviews gaat een stap verder en helpt de partners van het Europees statistisch systeem (ESS) daarnaast om verbeteringen door te voeren door toekomstgerichte aanbevelingen te doen die verder gaan dan de huidige code.  Bovendien kunnen toekomstgerichte elementen in deze ronde van ESS peer reviews resulteren in een herziening van de code om rekening te houden met nieuwe verschijnselen en ontwikkelingen die de collegiale toetsingsdeskundigen in deze ronde vaststellen.

Meer informatie over de peer reviews van het ESS in de periode 2021-2023 vindt u op de website van Eurostat.